September
Er zijn veel dingen veranderd in Krakau. Want er zijn ook veel dingen veranderd in de Oekraïne. Mensen gaan weer terug omdat het relatief veilig is, of moeten terug vanwege de dienstplicht. De stad lijkt niet meer zo vol. Een groep mensen heeft werk gevonden, een vaste slaapplek en kinderen gaan naar in Polen school. De grote nood-opvangplekken zijn weg, de blauw/gele vlaggen hangen er niet meer en hoewel er nog steeds vraag is naar eten, kleren en onderdak, moeten mensen dit nu via andere wegen zien te vinden. Het toeristenseizoen gaat immers ook door.
Gelukkig hebben we contacten waardoor we weten waar mensen zijn. De eerste dag staat dan ook in het teken van langs gaan bij locaties, contacten leggen, registeren en het repeteren van de show.
Wat er niet veranderd is, is dar mensen nog steeds enorm blij zijn om ons te zien. Het lijkt zo simpel; een clownshow en een jongleerworkshop, maar het biedt afleiding, plezier en hoop. Kinderen hebben veel meegemaakt en tijdens eerdere projecten heb ook gezien hoe belangrijk het is om even kind te kunnen zijn. Hun zelfvertrouwen groeit, wanneer ze een chinees bordje laten draaien. Zelfs moeders en vrijwillig doen enthousiast mee en kunnen even ontspannen.
Het geluid van lachende kinderen vult een leegstaand hotel. De meubels zijn waarschijnlijk ouder dan ik, maar aangevuld met een Ikea kastje en daar ligt wat speelgoed op de grond. Ik struikel en verlies mijn hoed, schaterlach vanaf de bank. Er klinkt “Wow!” uit alle monden wanneer Red haar goocheltruc doet en applaus. Filmpjes worden gemaakt om later terug terug te kijken of om naar huis te sturen. Na afloop is er ijs, want het is een bijzondere dag en kinderen laten de trucjes zien die ze zelf kennen. Ik wordt voor de gek gehouden, er wordt gelachen en ook de oma’s en moeders lijken even te kunnen ontspannen. Straks is er weer tijden voor zorgen. Vanmiddag is het feest. Buiten eten toeristen op een terras.
Wanneer je 11 of 12 jaar oud bent, ben je natuurlijk ontzettend stoer en te groot voor een paar clowns. Maar voorzichtig schuiven de 3 jongens naar de voorste rij. Ze kijken geconcentreerd tijdens de goocheltrucs en bieden zich aan als vrijwilliger, want op het podium kun je natuurlijk nog beter zien. Podium is een groot woord, we spelen in de kelder van een school die leeg staat. Nu wonen er een aantal gezinnen. Na afloop worden er foto’s genomen, regenbogen op armen geschminkt en limonade uitgedeeld. Ook hier is het feest. Bij het afscheid krijg ik een knuffel van de jongens.
Mei
Samen met Lucrezia van Clown Revolution, Italië naar Krakau. Ze is enthousiast, vol energie, professioneel en een beetje gek. De perfecte clown om dit avontuur mee aan te gaan.
We komen aan op hetzelfde station waar veel vluchtelingen aankomen. Overal zien we blauw gele vlaggen. Via lokale organisaties komen we bij verschillende opvangplaatsen. Sommige zijn voor 48 uur, andere voor een langere periode. Sommige mensen zijn op doorreis, anderen moeten nog beslissen wat ze nu gaan doen.
Maar de kinderen genieten en dan zie je ook hun familie genieten. We hebben een aantal shows gemaakt zodat het geen probleem is, als we kinderen een dag later nogmaals zien. Ambitieus, maar het blijkt goed te werken. De shows zitten vol magie en klassieke clown acts, waar we onze eigen draai aan geven.
Een opvang deelt zelfs dat het de mooiste dag was sinds de opening, wat een prachtig compliment. Vrijwilligers nemen afscheid met tranen in hun ogen en vragen of we alsjeblieft terug komen.
